Pada kesempatan kali ini, kami akan membahas Soal UTS Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1 Kurikulum Merdeka dan Kunci Jawaban yang dapat digunakan sebagai bahan latihan bagi siswa sekolah dasar. Bahasa Jawa merupakan salah satu muatan lokal penting yang diajarkan di sekolah, bertujuan agar peserta didik mampu berbahasa dan berbudaya Jawa dengan baik sejak dini. Melalui latihan soal ini, siswa diharapkan dapat memahami dasar-dasar Bahasa Jawa seperti aksara, kosakata, unggah-ungguh basa, dan budaya Jawa sehari-hari.
![]() |
| Soal UTS Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1 Kurikulum Merdeka |
Pelaksanaan Ujian Tengah Semester (UTS) menjadi momen penting untuk mengukur kemampuan siswa setelah mengikuti pembelajaran selama setengah semester. Dengan mempelajari soal-soal UTS Bahasa Jawa, siswa dapat lebih siap menghadapi ujian serta memperdalam pemahaman terhadap materi yang telah diajarkan. Soal-soal yang disajikan juga disusun sesuai dengan prinsip Kurikulum Merdeka, yang menekankan pada pengembangan karakter, kemampuan berpikir kritis, dan pemahaman kontekstual terhadap budaya lokal.
Kumpulan soal berikut dilengkapi dengan kunci jawaban Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1, sehingga guru, orang tua, maupun siswa dapat menggunakannya untuk latihan mandiri. Selain itu, materi dan soal telah disesuaikan dengan kompetensi dasar kelas 1 sesuai Kurikulum Merdeka, mencakup kemampuan mengenal huruf Jawa, menyebutkan benda dalam Bahasa Jawa, serta memahami tata krama dan salam dalam kehidupan sehari-hari.
Materi Pokok UTS Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1 Kurikulum Merdeka
1. Pangerten lan Tujuan Sinau Basa Jawa
- Ngelingake lan ngajeni kabudayan Jawa.
- Bisa nganggo basa krama lan ngoko miturut kahanan.
2. Pambuka lan Salam Saben Dina
- Salam “Sugeng enjing”, “Sugeng sonten”, “Matur nuwun”, lan “Kula nuwun”.
- Cara njawab salam kanthi bener miturut unggah-ungguh basa.
3. Kosakata Dasar Basa Jawa
- Jeneng anggota awak (sirah, tangan, sikil, mripat).
- Jeneng warna, kahanan cuaca, lan benda ing sekolah.
4. Aksara Jawa lan Angka Jawa (Pengenalan Dasar)
- Ngenali sawetara aksara carakan (ha, na, ca, ra, ka).
- Nulis angka Jawa saka siji nganti sepuluh.
5. Tata Krama lan Unggah-Ungguh Basa
- Ngomong kanthi sopan marang wong tuwa lan guru.
- Gunakake basa ngoko lan krama ing kahanan sing pas.
6. Tembang Dolanan lan Paribasan Sederhana
- Nembangake tembang dolanan (Cublak-Cublak Suweng, Sluku-sluku Bathok).
- Sinau teges paribasan kaya “Alon-alon waton kelakon” lan “Jer basuki mawa bea.”
Soal UTS Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1 Kurikulum Merdeka
A. Pilihan Ganda (25 Soal)
Pilih Jawaban Sing Bener!
- Basa Jawa iku kalebu …
- a. Basa daerah
- b. Basa asing
- c. Basa Inggris
- Jawaban: a
- Yen ketemu guru kudu ngucap …
- a. Matur nuwun
- b. Sugeng enjing, Bu Guru
- c. Kula nuwun
- Jawaban: b
- Tangan, sikil, sirah iku jenenge …
- a. Kahanan
- b. Anggota awak
- c. Jeneng kewan
- Jawaban: b
- “Matur nuwun” tegesé …
- a. Slametan
- b. Pamit
- c. Terima kasih
- Jawaban: c
- Warna abang iku padha karo …
- a. Apel
- b. Langit
- c. Godhong
- Jawaban: a
- Yen mlebu omah wong kudu ngucap …
- a. Kula nuwun
- b. Sugeng sonten
- c. Matur nuwun
- Jawaban: a
- Aksara carakan sing sepisan yaiku …
- a. Ka
- b. Ha
- c. Na
- Jawaban: b
- “Siji, loro, telu” iku …
- a. Jeneng warna
- b. Jeneng angka Jawa
- c. Jeneng dina
- Jawaban: b
- Yen arep pamit lunga, kudu ngomong …
- a. Sugeng dalu
- b. Kula nuwun
- c. Nuwun sewu
- Jawaban: c
- “Alon-alon waton kelakon” tegesé …
- a. Aja grusa-grusu
- b. Cepet-cepet ben rampung
- c. Aja turu
- Jawaban: a
- Kewan sing muni “meong” yaiku …
- a. Asu
- b. Kucing
- c. Pitik
- Jawaban: b
- Yen wong matur marang kita, kudu …
- a. Maling
- b. Nenggak
- c. Ngrungokake
- Jawaban: c
- Jeneng warna godhong yaiku …
- a. Ireng
- b. Abang
- c. Ijo
- Jawaban: c
- “Sugeng sonten” diucapake nalika …
- a. Esuk
- b. Sore
- c. Wengi
- Jawaban: b
- Lagu “Cublak-Cublak Suweng” kalebu …
- a. Tembang dolanan
- b. Geguritan
- c. Paribasan
- Jawaban: a
- Yen ana wong sing maringi barang, kita kudu ngomong …
- a. Kula nuwun
- b. Matur nuwun
- c. Sugeng sonten
- Jawaban: b
- “Mripat” tegesé …
- a. Hidung
- b. Mata
- c. Kuping
- Jawaban: b
- “Kuping” kanggo …
- a. Dengar
- b. Mlaku
- c. Mangan
- Jawaban: a
- “Saben dina” tegesé …
- a. Saben minggu
- b. Saben dina
- c. Saben taun
- Jawaban: b
- “Jenengku Sinta” tegesé …
- a. Aku arep turu
- b. Aku aran Sinta
- c. Aku lunga sekolah
- Jawaban: b
- “Mangan” tegesé …
- a. Ngombe
- b. Mlaku
- c. Mangan
- Jawaban: c
- Basa krama kanggo ngomong marang …
- a. Kanca
- b. Wong tuwa utawa guru
- c. Bocah
- Jawaban: b
- “Mlaku” tegesé …
- a. Mlayu
- b. Turu
- c. Lungo nganggo sikil
- Jawaban: c
- “Nuwun sewu” diucapake nalika …
- a. Arep mlebu omah wong
- b. Arep mangan
- c. Arep tangi turu
- Jawaban: a
- “Sampun” tegesé …
- a. Belum
- b. Sudah
- c. Nanti
- Jawaban: b
B. Isian Singkat (10 Soal)
- Basa Jawa kalebu basa ________.
Jawaban: Daerah - Aksara Jawa sing pisanan yaiku ________.
Jawaban: Ha - Tangan lan sikil iku anggota ________.
Jawaban: Awak - Yen wong menehi barang, kudu ngomong ________.
Jawaban: Matur Nuwun - Warna langit biasane ________.
Jawaban: Biru - Lagu “Sluku-sluku Bathok” kalebu tembang ________.
Jawaban: Dolanan - “Kula nuwun” diucapake nalika arep ________.
Jawaban: Mlebu Omah Wong - “Sugeng enjing” tegesé ________.
Jawaban: Selamat Pagi - “Alon-alon waton kelakon” ngajari supaya ora ________.
Jawaban: Grusa-Grusu - “Mripat” digunakake kanggo ________.
Jawaban: Ndeleng
C. Uraian (5 Soal)
- Sebutna telung warna nganggo basa Jawa!
Jawaban: Abang, Ijo, Kuning. - Tulisna telung aksara Jawa pisanan!
Jawaban: Ha, Na, Ca. - Sebutna loro tembung krama lan artine!
Jawaban: Dahar (Mangan), Turu (Tilem). - Apa tegesé paribasan “Alon-alon waton kelakon”?
Jawaban: Nglakoni apa wae kudu tenang lan ati-ati supaya bisa tekan tujuan. - Sebutna telung tembang dolanan sing kok ngerti!
Jawaban: Cublak-Cublak Suweng, Sluku-sluku Bathok, Ilir-ilir.
Soal UTS Bahasa Jawa Kelas 1 Semester 1 Kurikulum Merdeka beserta kunci jawabannya membantu siswa memahami materi pelajaran dengan lebih baik. Dengan berlatih soal-soal ini secara rutin, siswa dapat meningkatkan kemampuan membaca, menulis, serta memahami budaya dan bahasa Jawa sejak dini. Guru dan orang tua juga bisa menggunakan soal ini sebagai panduan belajar agar anak lebih siap menghadapi ujian tengah semester dengan percaya diri dan hasil yang optimal.
